Í vakra veðrinum í morgun kl. 17:15 kom línubáturin Klakkur aftur á Klaksvík av Íslandi. Vágin var spegilblonk og vakurt at síggja Klakk koma siglandi inn eftir Vágni.

Teir hava 190 tons og tað mesta var hýsa.

Teir fóru túr tann 21. september og við vóru 16 mans, tá ið túrurin byrjaði, men ein fekk forfall og tískil eru teir 15 mans nú teir leggja at brygguna við NFCS.

Skipari var Líggjas Johannesen og ynskja vit teimum vælkomin heim.

SáH

Bankarnir vísa seg at hava sera stóran vinning, og ørskapurin við negativari rentu er nú eisini náddur til Føroya. Fyribils man BankNordik eiga tann ivasama heiður at bera leiðaratroyggjuna í rennikappingini niður á botn. Aftaná at bankin hevði boðað frá at hann fór at taka negativa rentu av innistandandi hjá vinnukundum, fylgdi Betri Banki somu kós.

Eins og onnur fakfeløg, roknaði Føroya Skipara- og Navigatørfelag við at bankarnir hóast alt ikki fóru at krevja negativa rentu frá uppsamlingskontum sum felagið hevur vegna sínar limir. Men gakk, nú eru ikki sørt skelkandi boð komin frá BankNordik um at bankin hevur í hyggju at taka burtur av okkara samlingskonto fyri frítíðarløn.

Í svari til okkara fyrispurning til bankan fingu vit soljóðandi skriv:

“Sum fráboðað, so ferð BankNordik innført negativa rentu á innistandandi hjá vinnukundum. Herundir eisini frítíðarkontur — í øllum førum enn, sum vit tosaðu um. Verandi renta er soleiðis: 0% fyri innlán millum kr 0 – 100.000. -0,3% fyri innlán millum kr 100.000 – 1.000.000. -0,5% fyri innlán yvir kr 1.000.000.”

Fakfeløg skulu also í sambandi við umsitingina av frítíðarløn vegna sínar limir roknast sum vinnukundar, og bankin vil taka burtur av frítíðarlønini hjá limunum!

Sum formaður í Føroya Skipara- og Navigatørfelag havi eg tosað við aðrar peningastovnar, og hesir siga at teir ikki vildu tikið negativa rentu av frítíðarkonto sum FSN umsitur vegna sínar limir.

Frítíðarlønin hjá okkara limum hevur leingi verið, og verður framvegis, regulerað sambært galdandi sáttmála á arbeiðsmarknaðinum. At BankNordik ikki vísir størri virðing fyri hesum viðurskiftum er óskiljandi fyri okkum ið varða av Føroya Skipara- og Navigatørfelag.

Vit standa sum málleys av hesum leiki, og hetta verður ikki betri av at bankin hevur arbeitt dúgliga við at fáa okkara limir at flyta sínar uppspardu pensiónspengar úr Lív — sum fakfeløgini eiga í felag — og yvir í BankNordik við lyftum um hægri avkast. Frekleikin hevur eftir øllum at døma einki mark. Ja, hví ikki eisini at fara eftir pensiónspengunum við negativari rentu einaferð tá ið tíðin er “búgvin” til tað?

Sum formaður í Føroya Skipara- og Navigatørfelag kann eg ikki lata hetta fara fram við borðinum.

Vegna
Føroya Skipara- & Navigatørfelag
Annfinnur Garðalíð
Formaður

​BankNordik kunnger í dag roknskapin fyri 3. ársfjórðing, sum er serliga merktur av øktum virksemi, afturførdum niðurskrivingum og lágum rentum. Tølini bera boð um, at kundar bankans sum heild eru væl fyri fíggjarliga, og alsamt fleiri føroyingar velja at fíggja bústaðin við realkredittláni.

”Hóast marknaðarumstøðurnar og framhaldandi lága rentustøðið gera tað avbjóðandi at reka bankavirksemi, eru vit nøgd við úrslitið. Vøksturin í 3. ársfjórðingi stavar serliga frá vøkstri á realkredittøkinum, hækkandi tryggingarinntøkum og afturførdum niðurskrivingum. Góða gongdin hevur við sær, at nettoúrslitið fyri árið væntandi verður betri enn upprunaliga mett,” sigur Árni Ellefsen, forstjóri í BankNordik.

Einki røkist fyri, at lága rentustøðið á altjóða marknaðinum fer at broytast fyribils. Til tess at viga upp ímóti teimum útreiðslum, sum negativu renturnar hava við sær fyri bankan, lækkaði BankNordik herfyri allar innlánsrentur. Fyri vinnukundar merkir hetta, at innlánsrentan er vorðin negativ.

Vøkstur í realkredittlánum
Lága rentustøðið er ein fyrimunur fyri kundar, ið skulu taka lán til bústaðin. Hetta sæst aftur í vøkstrinum í realkredittlánum í BankNordik. ”Føroysku húsarhaldini hava vanliga fíggjað bústaðin við bankaláni, men nú bendir nógv á, at hetta fíggingarmynstrið er við at broytast. Alsamt fleiri av okkara kundum velja realkredittlán, sum í hesum døgum gevur møguleika fyri einari fastari lágari rentu. Samanborið við sama tíðarskeið í fjør er vøksturin í realkredittlánum uml. 200 mió. kr.”, sigur Árni Ellefsen.

Góða gongdin í føroyska samfelagnum sæst eisini aftur í virkseminum hjá dótturfeløgum bankans. Inntøkurnar hjá Trygd eru øktar, og fáir stórir skaðar hava verið. Eftirspurningurin eftir bústøðum er framvegis stórur, og Skyn avgreiddi umleið 190 ognarsølur ársins fyrstu 9 mánaðar.

Nýggj deild letur upp í Klaksvík
Í næstum letur BankNordik nýggja bankadeild upp á Biskupstorginum í Klaksvík. Nýggja deildin er partur av stóru byggiverkætlanini, ið skal vera við til at menna miðbýin í Klaksvík. Endamálið við nýggju deildini er at geva bæði starvsfólkum og kundum betri og nútímans karmar. Almenn móttøka verður 14. november.

Roknskapurin í stuttum
* Rakstrarúrslitið fyri niðurskrivingar gjørdist 130 mió. kr. samanborið við 137 mió. kr. sama tíðarskeið í 2018.

* Bankin førdi aftur niðurskrivingar á útlánum fyri 80 mió. kr. samanborið við 93 mió. kr. sama tíðarskeið í 2018.

* Rakstrarúrslitið gjørdist 211 mió. kr. samanborið við 230 mió. kr. sama tíðarskeið í 2018.

* Úrslitið fyri skatt gjørdist 201 mió. kr. samanborið við 286 mió. kr. sama tíðarskeið í 2018. Stóri munurin stavar í mestan mun frá stakinntøkum í sambandi við søluna av høvuðssæti bankans.

* Útlán bankans vóru 10 mia. kr., sum er á sama støði sum í fjør.

* Innlán bankans hækkaðu úr 13,2 mia. kr. í 3. ársfjórðingi í 2018 upp í 13,5 mia. kr.

* Realkredittlán hækkaðu úr 12,1 mia. kr. í 3. ársfjórðingi 2018 upp í 12,9 mia. kr.

* Solvensurin hækkaði úr 17,6% í 3. ársfjórðingi 2018 upp í 21%.

* Leiðslan varðveitir væntanirnar um eitt rakstrarúrslit fyri roknskaparárið 2019 áðrenn niðurskrivingar millum 160 og 200 mió. kr. (1.-3. ársfjórðing 2019: 130 mió. kr.).

* Tann 18. oktober hækkaði BankNordik væntanirnar til nettoúrslitið fyri 2019 úr 150-180 mió. kr. til 170-210 mió. kr. (1.-3. ársfjórðingur 2019: 158 mió. kr.). 

Strandarlondini Føroyar, ES og Noreg hava í dag undirritað semju um fiskiskapin eftir makreli fyri 2020. Semjan er gjørd innanfyri karmarnar á Makrelsemjuni frá 12. mars 2014 í London, sum var longd í Bergen 29. november 2018.

Sambært semjuni, sum varð undirritað í dag, verður mest loyvda veiða (MLV) 922.064 tons í 2020. Føroyska makrelkvotan verður sostatt 116.188 tons í 2020 samsvarandi býtislyklinum í Makrelsemjuni frá 2014.

Við samráðingarlok í dag avhendi ES formansskapin fyri strandarlandasamráðingarnar um makrel til Noreg.

Semjan kann lesast her.

Mynd: Ann Kristin Westberg, norskur samráðingarleiðari, Fabrizio Donatella, formaður og ES samráðingarleiðari og Herluf Sigvaldsson, føroyskur samráðingarleiðari.

Føroyar og Bretland hava á søguligum fundi í London týskvøldið 15. oktober 2019 undirritað semju um sínámillum fiskirættindi fyri 2019.

Semjan er gjørd til tess at tryggja og varðveita fiskirættindini hjá føroyskum og bretskum skipum í ávikavist bretskum og føroyskum sjógvi tað, ið eftir er av árinum, um Bretland fer úr ES uttan ein skilnaðarsáttmála 31. oktober 2019. Hon fevnir sostatt bæði um kvotabýti og atgongd.

Føroyar og Bretland undirritaðu harumframt á søguliga fundinum semju um samstarv um fiskiveiðieftirlit.

Við semjunum báðum eru Føroyar og Bretland samd um at halda fram við at styrkja og menna fleiri ára gamla vinalagið og góðu viðurskiftini landanna millum sum næstu grannar í Landnyrðingsatlantshavi. Við hesum verða eisini tryggir karmar skaptir fyri vinnuna í londunum báðum, eins og at felags fiskastovnar verða umsitnir á ein burðardyggan hátt.

Mynd: Herluf Sigvaldsson, føroyskur samráðingarleiðari og Colin Faulkner, bretskur samráðingarleiðari

Gott 100 fólk vóru komin at síggja og hoyra um sjóhitaskipanina hjá Klaksvíkar kommunu, sum alment varð tikin í nýtslu seinnapartin. Tað vóru Jógvan Skorheim, borgarstjóri, og Helgi Abrahamsen, landsstýrismaður í umhvørvismálum, sum tendraðu fyri skipanini, sum í dag hitar íbúðirnar á Biskupstorgi og nýggja skúlan á Skúlatrøð.

Umframt teir bygningar sum longu eru knýttir í skpanina, verða KÍ-, badminton- og svimjihøllin knýtt í áðrenn ársskiftið. Tá tað er gjørt, væntar kommunan at spara einar 500.000 til 1 millión litrar av ojlu um árið.

Eftir at Rani Nolsøe hevði framført nøkur løg, vóru røður á skránni, umframt at Heini Ellingsgaard frá SMJ greiddi frá um upprunan til verkætlanina. Heini var ikki afturhildin, tá hann rósti Klaksvíkar kommunu fyri hetta megnar avrik. Mest av øllum tí, at hetta eisini er ein verkætlan, sum veruliga er framsíggin, tí hon er ment soleiðis, at fleiri vinnuaktørar og almennir bygningar lættliga kunnu knýta seg uppí skipanina. Eisini landstyrismaðurin, Helgi Abrahamsen, segði, at hetta er ein verkætlan, sum avgjørt slóðar fyri einari góðari grønari umstilling, og takkaði Klaksvíkar kommunu fyri at ganga á odda á hesum økinum.

Eftir tað var lætt ábit og fólk høvdu møguleika at spáka sær yvir í hjarta á skipanini, sjálvt pumpihúsið, at síggja hvussu skipanin virkar. Har er millum annað ein skermur, sum vísur hitan á sjónum sum kemur inn og hitan á vatninum, sum verður pumpaður til brúkarin.

Røðan hjá Jógvani Skorheim, borgarstjóra, kann lesast niðanfyri.

Ein vakur dagur, at hugsa um umhvørvið.

Hóast heysti er komið, so uppliva vit í dag sólglottar. Og tær fáu sólstrálirnar verma helst bara nakrar ferðir afturat í ár, tí skjótt stendur veturin í durinum.

Nógv verður tosað um umhvørvið, men ofta verður ov lítið framt.

Prát um burðardyggan politikk, umhvørvi og grønar loysnir sum heild, hava seinastu vikurnar fingið eina nýggja dimensjón aftaná, at Greta Thunberg hevur vitjað statsleiðarar og ferðast við sínum boðskapi.

Vit kunnu róliga siga, at hon hevur deilt vøtnini. Bæði Trumph, Obama, Merkel, ja, og allir føroyingar hava eina meinning um ungu gentuna. Men kanska mest av øllum hava vit sæð sterkar kenslur – har talað verður fyri og ímóti.

Soleiðis var eisini, tá Klaksvíkar kommuna í 2015 fór undir verkætlanina við sjóhitaskipanini. At ein heilur býur skuldi kunna hitast við sjóhita, var nokk fyri mong eitt sindur av einum ørvitisprojekti, men politiskt varð man samdur um, at hetta var ein framsíggin loysn, har Klaksvík tók føraratroyggjuna á grøna orkuskiftinum.

Góðu tit øll

Hetta er ein stórur dagur! Ein stórur dagur fyri okkum í búleikast her, og ein stórur dagur fyri umhvørvið. Hetta er slóðbrótandi á fleiri økjum.

Sjóhitaskipanin, sum í dag alment verður tikin í nýtslu, er ein heilt nýggj og framfýsin loysn, sum í hesi støddini ongantíð áður er roynd í Føroyum.

Tí vil eg fyrst og fremst takka býráðnum, kommununi og tykkum arbeiðstakarum, sum hava gjørt hetta møguligt.

Vit kunnu øll vera errin av úrslitinum, og eg eri errin av, at vit saman hava raðfest hetta. Íløgan fer at hava týðandi leiklut fyri umhvørvið, brúkaran, kommununa og okkara komandi ættarlið.

***

Í dag taka vit eitt stig á leiðini.

Verkætlanin hevur verið drúgv, men tá ið farið verður undir nýggjar verkætlanir, ið eisini krevja nýhugsan, so veit ein og hvør íverksetari, at vegurin til málið er ikki eftir einari beinari linju.

Vegurin kann verða knortlutur og til tíðir møtimikil, men tess størri er gleðin, tá ið farið verður um málstrikuna.

Nógv fyrireikandi arbeiði hevur verið hesi árini, og við fleiri verkætlanum í býnum, sum skulu gerast samstundis, hevur hetta kravt nógvar tillagingar og samstarv.

Endamálið við skipanini hevur frá byrjan verið, at farast skal til verka soleiðis, at skipanin í framtíðini kann útbyggjast enn meira.

Hetta merkir, at tað longu nú er gjørt klárt til, at komandi værkætlanir verða knýttar at skipanini.

Harafturat hevur kommunan longu bygt ein bygning uppi á ítróttarøkinum, sum skal brúkast sum liður í víðari útbyggingum, tí innan alt ov leingi, skulu eisini ítróttarhallirnar og svimjihøllin knýtast í sjóhitan.

Somuleiðis er gjørt klárt til, at aðrir vinnuaktørar og almennir bygningar í býnum kunnu knýta seg til skipanina, tá teirra íløga eru gjørd klár.

Tað er ongin loyna, at sjóhitaskipanin veruliga er ein sólskinssøga. Longu nú, ímeðan vit hava royndarkoyrt skipanina, so hava vit sæð, at allar útrokningar síggja út til at halda.

Tað merkir, at kommunan kemur at spara millum 500.000 og eina millión litrar av olju um árið. Tað, at vit eisini hava sygt fyri, at skipanin í framtíðin kann útbyggjast merkir, at í fullari stødd kann sparast upp ímóti fimm milliónum litrum av olju um árið.

***

Í dag kunnu vit vera errin av, at Biskupstorg fær gangnnýtt sjóhitan, og um umleið tvær vikur, so kann skúlin eisini hitast við sjóhita.

Tað næsta verður skoytibreytin, sum vónandi verður klár til jólar. Arbeitt verður av øllum alvi fyri at náa hesum, og er tað sjálvsagt mín vón, at vit øll kunnu fáa ein jólaligan mánað á skoytibreytini á Biskupstorgi, har mammur og pápar saman við sínum børnum, kunnu hava hugnaligar løtur á skoytibreytini. Ja, kanska eisini vit fara at síggja ommur og abbar – tað er einki til hindurs fyri tí heldur.

***

Ofta verður tikið til, at ein visjón skal hugsast sum ein leiðistjørna. Visjónin er so mikið langt frammi, at neyðugt er, at arbeiða ógvuliga miðvíst, har fokus verður sett á ítøkuligar og góðar málsetningar. Tað haldi eg at vit kunnu siga um hesa verkætlanina.

Vit hugsaðu stórt, men hava síðani arbeitt miðvíst.

Nú hava vit nátt okkara fyrsta málsetningi, og kunnu vit vera errin av fyrsta byggistigi. Men mest errin eri eg av, at arbeiðið hevur slóða fyri, at vit framhaldandi kunnu arbeiða ímóti visjónini um, at raksturin í Klaksvíkar kommunu í størst møguligan mun er burðardyggur og umhvørvisvinarligur.

Til seinast vil eg takk øllum, sum hava verið við til at framt hesa verkætlanina. Øll hava lagt eitt megnar arbeiði í, at fáa hesa skipan til veruleika, og fyri tað eri eg ómetaliga takksamur.

Eisini vil eg takka landsstýrismanninum í Umhvørvismálum, Helga Abrahamsen, fyri at hann vildi siga nøkur orð í samband við stóra dagin.

***

Og so haldi eg eisini, at eg tori at siga, at um Greta Thunberg var borgari í Klaksvíkar kommunu, so hevði hon eisini verið errin í dag.

Takk fyri!

Kelda: Klaksvík.fo

SáH