At ein yvirhøvur hevur brúk fyri, at kallað eitt menniskja ein "lit" - er í sær sjálvum - sera løgið fyri mítt viðkomandi og tí fór eg ein túr í Google í morgun og spurdi (á enskum) hvat kallar tú ein svartan persón ..?
Les: I prefer to be called black
Og tað er ymiskt, sum fólk svara - hóast tey allerflestu, sum hava ein myrkan húðalit - helst vilja vera kallaði svørt (les grein omanfyri). Men er tað so nemt, at umseta direkta svart yvir til føroyskt ..? Liggur tað ikki okkurt rasiskt í orðunum hjá okkum og hvussu vit brúka orðið ..?
Fer tú í Sprotan, sum er sera nógv brúktur av føroyingum og skrivar "black" í leitiorðabókini frá enskt til føroyskt, so kemur hetta framm:
1 svartur litur
2 (um klæði) (t.d. black is becoming to her klædir henni); syrgibúni (t.d. she wears black for her father); blacks flt (t.d. a lawyer in his blacks)
3 nekari, blámaður
Og beinavegin - so leggur ein til merkis, at tað ikki er frítt - at nógvir føroyingar hava verið rasistiskir í sínari tíð (sí bert punkt 3) og eru tað enn tann dag í dag. Far bert í kjak um muslimar og vita hvussu tann samtalan fer at ganga. Vit hava beinavegin hug til at seta okkara fingramerki á onnur fólk og milt sagt, so haldi sjálvur at hetta er serstakiliga óhugnaligt.
Les: I prefer to be called black
Og tað er ymiskt, sum fólk svara - hóast tey allerflestu, sum hava ein myrkan húðalit - helst vilja vera kallaði svørt (les grein omanfyri). Men er tað so nemt, at umseta direkta svart yvir til føroyskt ..? Liggur tað ikki okkurt rasiskt í orðunum hjá okkum og hvussu vit brúka orðið ..?
Fer tú í Sprotan, sum er sera nógv brúktur av føroyingum og skrivar "black" í leitiorðabókini frá enskt til føroyskt, so kemur hetta framm:
1 svartur litur
2 (um klæði) (t.d. black is becoming to her klædir henni); syrgibúni (t.d. she wears black for her father); blacks flt (t.d. a lawyer in his blacks)
3 nekari, blámaður
Og beinavegin - so leggur ein til merkis, at tað ikki er frítt - at nógvir føroyingar hava verið rasistiskir í sínari tíð (sí bert punkt 3) og eru tað enn tann dag í dag. Far bert í kjak um muslimar og vita hvussu tann samtalan fer at ganga. Vit hava beinavegin hug til at seta okkara fingramerki á onnur fólk og milt sagt, so haldi sjálvur at hetta er serstakiliga óhugnaligt.
Boksarin Muhammed Ali bardist alt sítt í ringinum - men eisini uttanfyri ringin. Hann undraðist yvir, hví øll verðin og himmalin varð hvítur. Og sjálvt um vit vita, at Jesus ivaleyst hevur havt ein myrkan húðalit - so vilja vit hvítu - mála Jesus líka so hvítan, sum vit sjálvi eru. Hetta er ein mynd í sær sjálvum, at vit hvítu menniskjur ynskja at ráða yvir øllum í hesari verð og seta okkum hægri enn fólk, sum ikki hava sama húðalit, sum vit "tey hvítu".
So er tað so løgið, at man ein leygarmorgun situr við sítt teldutastatur og googlar eftir, hvat onnur fólk við øðrum húðaliti - vilja vera kallaði ..? Tað besta hevði sjálvandi verið, at vit ØLL menniskjur vóru sædd sum líka - og at ein gavst við at seta orð á hvat húðalit viðkomandi menniskjur hevði.
Men søgan við tí hvíta Jesus, við tí hvítu einglunum og tí Hvíta Húsinum í Washington - fortelur okkum, at tann rastiska søgan er enn í umferð og fer sikkurt at vera tað, so leingi vit liva ... desverri. Hoyr Muhammad Ali greiðar skemtandi frá tí "hvíta" og "svarta" litinum ígjøgnum tíðirnar.
JáH (y) 26.05.2018
So er tað so løgið, at man ein leygarmorgun situr við sítt teldutastatur og googlar eftir, hvat onnur fólk við øðrum húðaliti - vilja vera kallaði ..? Tað besta hevði sjálvandi verið, at vit ØLL menniskjur vóru sædd sum líka - og at ein gavst við at seta orð á hvat húðalit viðkomandi menniskjur hevði.
Men søgan við tí hvíta Jesus, við tí hvítu einglunum og tí Hvíta Húsinum í Washington - fortelur okkum, at tann rastiska søgan er enn í umferð og fer sikkurt at vera tað, so leingi vit liva ... desverri. Hoyr Muhammad Ali greiðar skemtandi frá tí "hvíta" og "svarta" litinum ígjøgnum tíðirnar.
JáH (y) 26.05.2018
RSS Feed
