Í morgin Í morgin fær bústaðapakkin hjá landsstýriskvinnuni í almannamálum fyrstu viðgerð í løgtinginum.

Høvuðstátturin í lógaruppskotinum er, at Bústaðir fáa møguleika at byggja nýggjar bústaðir – kring alt landið – fyri knappa hálva milliard krónur. Bústaðir hava í dag einar 350 íbúðir – innan fá ár 500 – og við hesum lógaruppskoti kann felagið seta gongd á enn fleiri bústaðaverkætlanir komandi árini.

“Síðani 2014 hava vit upplivað ein støðugan fólkavøkstur í Føroyum. Hetta er at fegnast um, tí tað merkir, at fólk trívast í Føroyum, og at útisetar vilja flyta heim aftur, tá tey eru liðug at lesa. Fólkavøksturin ger tó, at tað er ein óvanliga stórur eftirspurningur eftir bústøðum í landinum, og hetta vil eg sum landsstýriskvinna arbeiða við at loysa,” sigur Elsebeth Mercedis Gunnleygsdóttur, landsstýriskvinna.

Fyri at eggja privatum íleggjarum, skulu Bústaðir frameftir virka undir meira jøvnum treytum, har grundarlag er fyri kapping. Á henda hátt verður eisini møguligt hjá Bústøðum at samstarva við íleggjarar um bústaðaverkætlanir.

”Bústaðir kunnu ikki byggja alt; til tað er tørvurin ov stórur. Skal bústaðatrotið loysast, má privati kapitalurin gera størri íløgur í føroyska bústaðamarknaðin,” sigur Elsebeth Mercedis Gunnleygsdóttur at enda.

Almannamálaráðið

TV2, sum er blóðreytt, tosar enn um Trump og nevnir í morgun ikki eitt orð um hvat gekk fyri seg í Keypmannahavn og Aalborg seinasta vikuskiftið. Hví tosað tey ikki um, at mótmælisfólk bardust við politið á Ráðhúsplássinum? har tey skotið fyrverk og kastaðu steinar og ting eftir politinum og hví síggja vit ikki myndir av ótangunum, sum vóru omanfyri 100 í talið og kallaði seg “Men in Black”, ja tit hoyrdi rætt, “svartir menn”? Nei fjølmiðlarnir skal ein ikki taka fyri fult, teir royna at manipulera fólk og nýta allir háttir til at júst teirra boðskapur kemur fram. Ein tann fremsti til tað og sum hevur gjørt tað í fýra ár, er Jesper Steinmetz, sum er fjølmiðlamaður fyri TV2 í USA, hann hevur miðsvíst roynt at koyrt Republikanska flokkin og Trump í ringt orð og gerð tað enn, eisini í morgun, men at TV2 ikki gerð meira við “Men in Black” kann ein bara hava sína egnu meining um. Her ein sjúkrasystur sum sígur sína hjartans meining á Facebook í gjár:

“Jeg sad i nat, på Intensiv afdelingen og læste om optøjerne i Kbh og Aalborg, … demonstrationer imod coronarestriktionerne..
De anholdte burde få samfundstjeneste på en intensiv afdeling, her kan de aflaste sundhedspersonalet og de kan gøre gavn ved at våge inde hos de patienter der ligger i respirator og som er angst for at dø, patienterne er ensomme i covidland, de kan ikke tale, og panikken i deres øjne vidner om netop ovenstående.
Intensivdeliret er en realitet og gør INTET godt for deres prognose !!
Genskæret af lys der reflekteres op i øjnene på mig som er iført overtræksdragt, beskyttelsesbriller, mundmaske af den heftige slags og slutteligt et visir – må for patienterne virke som om de er havnet i et mareridt de ikke kan vågne fra. Den hånd jeg lægger på deres, og som plejer at være varm og beroligende i sig selv, må føles distant fordi den har 4 lag handsker på, handsker der kan krænges af en efter en..
En ikke eksisterende verden for fornægterene men virkeligheden for mange…
Jeg væmmes og lægger gerne knæ til røvfulde i hobevis..”

Caja Juhl, Facebook 10.01.2021

Her filmsklipp frá YouTube, hvat gekk fyri seg í Danmark og so kunnu tit gera tykkara egnu meining um TV2.

Góðu føroyingar

Nú lýsnar aftur.

Bæði fyri einum ókendum ári og kenda gerandisdegnum. Vónin er vaknað og styrknar støðugt. 

Tá ið eg sat her seinast, var einki, sum bendi á, at allur heimurin fór at verða settur í undantaksstøðu.

Men føroyingar vita, at góðar tíðir og krepputíðir koma og fara - og skiftast um at ávirka lív og levnað. 

Árið byrjaði væl. Men bakkastið kom við vársins tjøldrum. 

Tað er ein áminning um, at vit kunnu ætla, vilja og ynskja okkum, men vit ráða ikki í øllum lutum. Vit fáa ikki vart okkum fyri øllum. 

Og hvat er so at siga um hetta árið, sum fer? Sum hevði so stórar avleiðingar fyri einstaklingar, felagsskapir og vinnulív? 

Hvussu taka vit samanum? 

Fyri mær stendur serliga eitt orð sterkt. Eitt orð, sum í øldir hevur merkt lívið í Føroyum. Tað er orðið »álit«. 

Álitið er ein av stóru orsøkunum til, at tað í Føroyum hóast alt hevur gingist so væl. Betur enn aðrastaðni.

Vit hava havt álit á hvør øðrum - og vit hava havt fult álit á, at eisini hesum kundu vit knógva.

Og nú tað aftur lýsir í, er mítt álit á fólk og framtíð her á landi bjartari enn nakrantíð. 

Øll hava ikki verið samd við meg í, at loysnin til hesa kreppuna skuldi byggjast á álit. »Tað er ov veikt«, varð sagt. »Vit mugu lóggeva«.

Sum politikari ert tú vanur við, at fólk eru ósamd. At grundgeva fyri og ímóti er partur av einum livandi fólkaræði.

Men hetta var øðrvísi. Serliga í fyrstuni var ilt at vita, hvat var rætt at gera. 

Víst havi eg ivast. Víst kundu vit gjørt okkurt øðrvísi. 

Tó at enn ein bylgja rakti okkum nú, eri eg í dag takksamur fyri, at sjúkan higartil ongan føroying hevur tikið. Tað var málið; tað var vónin, men vit óttaðust tað ringasta, tí vit sóu støðuna kring okkum. 

Góðu ráðgevarnir mæltu til kanning, sporing og avbyrging. Tað var munagóða ætlanin, sum vit hildu okkum til.  Endaligu avgerðinar vóru tó mínar. Og eg taki fulla ábyrgd av tí, ið varð gjørt. 

Fólk hava skemtað við, at ein vestmenningur setti Føroyar niður í ferð. 

Avgerðin var tó ikki løtt. Tað er ikki nakað, ein løgmaður vil gera. Biðja fólk snara lykilin og fara til hús at mala sínar sprittaðu tumlar.   

Eg veit, at nógv serlig tiltøk vóru av ongum í ár. Føðingardagar, brúdleyp og húgvuveitslur. Eg, sum eigi at fegnast um lív og hátíðarhald, steðgaði tí.

Nógv afturvendandi tiltøk vórðu avlýst. Páska- og jólahald. Undirvísing, ítróttur, kirkju- og samkomulív og festivalar. Eg, sum eigi at eggja til alt hetta, mælti frá tí. 

Aftur at tí kom alt tað óvæntaða. Jarðarferðir “í stillum” - og sjúka við ongari vitjan.

Eg veit, at tað hevur sviðið. Og eg hevði ætlað tað øvugta. At stimbra virkishugin og eggja fólki til at brúka síni evni; trívast og mennast.

Men vit gjørdu, sum vit gjørdu, tí tað mátti gerast. Og eg tvíhelt um álit og tilmæli. 

Tí spurningurin um álit ella eftirlit rakar kjarnan í míni sannføring.

Vísir tú fólki álit, taka tey ábyrgd og vaksa við uppgávuni. Hugurin at finna nýggjar loysnir verður kveiktur. 

Stýrir tú hinvegin neyvt niður í hvønn smálut, verða fólk ónøgd og hugurin at loysa uppgávurnar dalar.  

Hetta farna árið hevur bara styrkt mína sannføring um hetta. 

Fólk hava verið álítandi. Ikki av ótta fyri lóg og revsing, men av egnum, fríum vilja -  fyri at verja seg sjálv og hini.  

Og álitið er í føroyska merginum. 

Stundum eru vit rúkandi ósamd, men tá ið á stendur, standa vit saman. Tí hvønn annan hava vit, her úti í tí harðbalna Atlantshavinum? 

Frá gamlari tíð hevur lívið her verið merkt av skiftandi veðri, skiftandi fiskaríi og óstøðugum gróðri.  

Vit hjálpa hvør øðrum, tí vit kenna álvaran í at standa einsamøll. Bara soleiðis eru vit komin undan. Soleiðis er tað framvegis. 

Húsini eru ólæst. Gloyma vit pengamappuna, vænta vit, at hon liggur órørd.

Tú kanst siga, at tað er bláoygt. Men kortini ikki bara. Tí treytaleysa álitið hevur so mangan prógvað sítt virði. Soleiðis eru vit uppald. Soleiðis uppala vit børnini. 

Vit seta stóra æru í at vera álítandi. Og vit vænta eisini av øðrum, at tey eru okkara álit verd. Álit er ikki nakað, sum tú gevur og tekur eftir tørvi. Og brýtur tú tað, kann tað vera drúgt at endurvinna.

So tá ið fólk hava spurt, hví vit BARA skulu hava tilmæli í Føroyum, havi eg hugsað, at tað er sanniliga einki “bara” við tí.

Vit hava í ár verið heimsins frælsasta fólk í heimsins besta landi, og partar av árinum hava vit stórt sæð livað sum vant.

Sjálvandi kundu vit sett lógaravmarkingar á. Bannað allari ferðing. Gjørt tað revisvert at savnast ella vera úti. Við valdi tikið øll, sum skuldu í sóttarhald.

Tað varð gjørt aðrastaðni. Men hondina á hjartað - er tað eitt slíkt samfelag, vit ynskja okkum? Hetta er ikki mítt stavnhald. 

Øll lóggáva er ein javnvág á eini knívsegg. Víst tørvar okkum lógir, men tær skulu vera grundaðar á skynsemi - ikki skund og sansaloysi.

Her hevur lítla samfelagið eisini verið ein fyrimunur. Mangan verður tað sæð sum ein bági, men ein lítil skúta er lættari at manerera enn ein stór skúta.

Øll hava staðið saman, tó at tilmælini hava kostað. Og vit hava øll rindað prísin - heilt frá nýføðingum til okkara elstu. Summi við sakni og einsemi. Onnur fíggjarliga. 

Kortini hava øll hildið fast. Allir liðir hava staðið sum ein brimgarður um tey í vandabólkinum og um føroyska heilsuverkið. Eisini tær vinnugreinar, sum fingu nakrar dyggar sjógvar. 

Samstarvið ímillum privat og alment hevur verið sjáldsama gott. Vinnulívið hevur latið milliónir til gransking um tøl og skuggatøl, fíggjað kanningarútgerð til sjúkrahúsini og latið øki til kanningarnar. 

Vit hava sæð tænastu út um tað vanliga. Breitt politiskt samstarv. Kirkjur og samkomur hava biðið uttan íhald, og allastaðni hava føroyingar rætt sínar hjálpandi hendur fram. 

Vit hava sæð hvønn týdning, hvørt einstakt fólk hevur. Hvussu skjótt vit kunnu gera mun fyri onnur. Men eisini hvussu skjótt bara ein óskettin persónur kann ávirka hini.

Tá ið hóttanin aftur er vaksin, hava øll tó drigið eina línu og steðgað smittuni. Vit hava tillagað okkum og fingið tað besta burturúr. 

Og hóast nøkur hava verið ósamd, ørkymlað og vildu ynskt, at vit handlaðu øðrvísi, er alt kortini farið friðarliga fram. 

Grundleggjandi álitið er ikki skolað burtur, hóast sjógvarnir hava brotið javnt og samt. 

Tað eiga vit ikki at taka fyri givið, tí mangastaðni er tað hinvegin misálit, sum eyðkennir farandi árið.

Misálit á politikarar, fólkið, heilsumyndugleikar, lógir og skipanir. 

Í Føroyum høvdu vit kommunuval. Tá ið upptalt var, ivaðist eingin, um úrslitið nú mundi vera rætt. 

Tað, hava vit í ár sæð, er ikki galdandi allastaðni. Slíkt misálit setur djúpar sprungur í viðbrekna fólkaræðið. Tí fólkaræðið er bara so sterkt, sum álitið á tað er. 

Í Føroyum er fólkaræðið enn sterkt, tí grundleggjandi álitið framvegis er óskalað.

Og sum heild eru vit í eini góðari støðu, nú vit blaða upp á eitt nýtt, óskrivað ár. 

Vit eru farin at koppseta. Landskassin lak ikki so illa, sum vit stúrdu fyri, tí árið hilnaðist betur enn væntað í vár. Vit lótu hjálparpakkar, men hildu eisini aftur fyri at standa ímóti, um ringarnir skuldu breitt seg inn í komandi ár. Og framvegis skulu skúlar, heilsu- og almannaverk vera millum tey bestu. Tað skulu vit framvegis hava ráð til.

Politiskt taka vit í aftur arbeiðssetningar, sum í vár vórðu lagdir til viks. Bústaðaravbjóðingina, gongd í haga, veiðigjøld - og grøna orkuskiftið. Í ár hava vit sæð, at náttúra og vistskipanir koma seg, um menniskjan tálmar nýtsluni. Enn er ikki ov seint, men broytingin má koma nú.

Føroyska vinnan er sum heild væl fyri. Fyri summi var árið tungt, meðan onnur settu met. Føroyingar hava keypt og ferðast herheima, og eg havi álit á, at tað skjótt fer at fjara av fyltu fiskagoymslunum. Tí vit vita, at við vaksinuni fer lívið - eisini vinnulívið - at líkjast sær sjálvum aftur.

Men her eru vaksandi trupulleikar - serliga millum ung. Rúsevnasmuglarar hava sett sær fyri at selja føroyska ungdóminum sítt eitur, og fleiri ung stríðast hartil við lítið álit á seg sjálv, samfelagið og framtíðina. Hetta skal takast í álvara.

Nýggir møguleikar vísa seg við teimum trimum tunnilsmunnunum, sum knýta land og fólk fastari saman.

Og í ár hava vit sæð, hvussu samrunnin heimurin er. Eitt, sum byrjar í Kina, kann skjótt leggja Føroyar lamið. Men tó at vit í ár hava verið avbyrgd, hava vit selt til ES, Russland, Kina og USA - og vit vilja støðugt menna samhandilin um allan heim. 

Møguleikin er góður, tí vit eru ikki longur ein útjaðari á kortinum. Vit eru ein miðdepil. Kappingin millum stórveldini gevur okkum eina lyklastøðu. Men vit mugu sjálv taka stýrisvølin í hond, og gagnnýta støðuna.  Føroyar eru partur av vesturheiminum. Gjøgnum ríkisfelagsskapin eru vit partur av NATO. Hesi eru okkara fremstu sameindu, og tað mugu vit tora at taka støðu til alment. 

Góðu føroyingar, úti og heima.

Hetta hevur verið eitt serligt ár. Eitt ár fylt við stúran, ørkymlan og longsli. 

Men eisini eitt ár við hjálpsemi. Við gleði og kærleika. Og við áliti.

Vit hava endurvarnast týdningin av einum góðum klemmi. Av felagsskapi, samveru og nærveru.

Og eg hugsi í kvøld nógv um tykkum, sum í ár vórðu rakt av álvarsamari sjúku. Tykkum í vandabólkinum, sum ikki merktu fjálgu føroysku umsorganina á truplum døgum. Eg ynski tykkum bata og betri tíðir í komandi ári. 

Tað hevur somuleiðis nitið fast, at vit ikki hava kunnað sýnt tykkum umsorgan og samkenslu, sum í ár hava mist. Mugu tit fóta tykkum í sorgini og finna frið og fløva í fjálgum minnum. 

2020 gjørdist ein dýrgoldin áminning um, at dagurin í morgin er okkum ókendur. 

Vit vita, at tað sama er galdandi fyri komandi árið.

Kortini eri eg bjartskygdur. 

Nú vit fara undir ein nýggjan ársróður, eru líkindini góð. Meðan fleiri lond aftur skjóta á, kunnu vit hinvegin seta á - og við áræði leggja frá landi. 

Latið okkum taka lærdómin og virðini frá hesum árinum við okkum. 

Latið okkum framhaldandi taka av øllum, sum okkara land og fólk bjóðar.

Latið okkum minnast, at menniskjan fær ikki vart seg fyri øllum. At vit hava ábyrdina hvør fyri øðrum, sama um lagnan rakar okkum øll í senn ella einsæris. Og latið okkum varðveita ósvitaliga álitið á, at vit lofta og hjálpa hvør øðrum, tá ið á stendur - eins og vit altíð hava gjørt her á landi.

Farandi árið hevur styrkt okkum. Eg havi álit á, at vit brátt aftur fara at savnast til gaman og álvara, og at vit skjótt fáa gerandisdagin aftur. 

Tí nú lýsnar.

Gott nýggjár, góðu føroyingar.

Gud signi Føroyar.

Bárður á Steig Nielsen

Løgmansskrivstovan

Med lyst og mod til at møde den ny verden, der står foran os, men naturligvis også iblandet vemod, har jeg her til nytår besluttet at sætte mig selv fri og melde mig ud af Venstre efter 40 års medlemskab.

Der er to skillelinjer i dansk politik. Den gamle, der handler om individ over for stat, privatøkonomi over for kollektivt forbrug, balancen mellem frihed og fællesskab. Og den nye, der drejer sig om balancen mellem nation og omverdenen, vilje til forbedringer op mod trygheden ved at undslå sig forandringer, åbenhed over for lukkethed – skal der bygges broer eller mure til omverdenen?

Derfor appellerede jeg i sidste valgkamp til samarbejde over midten. For at blive frigjort af højrefløjens ultimative krav. Og med et ønske om at frisætte den reformvillige del af den socialdemokratiske bevægelse fra venstrefløjens jerngreb. Så der kunne laves politik med appel til den brede befolkning – i by og land, på kontorer og i produktionshaller, unge og gamle, generationsfæstede og nytilkomne.

Vi skal frigøres af symbolpolitik, professionel politisk kommunikation og ultimative synspunkter - det kan gøre Danmark stærkere, friere, rigere, rimeligere og mere bæredygtigt. Ikke ved at gå reform-amok, men ved konstante justeringer der sikrer, at vi får kvalitet for skattekronerne; at det kan betale sig at arbejde; at vi tager hånd om de svageste og samtidig stiller krav til dem, der kan; at vi er åbne for dem, der kan og vil, men konsekvent siger fra over for dem, der ikke vil; at vi omstiller vores land til en grøn og bæredygtig fremtid uden at ødelægge vores internationale konkurrencekraft; at vi har så meget selvtillid til vores egne evner, at vi tør engagere os fuldt og helt i internationalt samarbejde.

Udlændingepolitikken er ikke længere den definerende forskel i dansk politik. Det er ikke et yderligtgående synspunkt at støtte en fast udlændingepolitik, der går til grænsen af vores internationale forpligtelser – det er mainstream. Så det er tid til at stoppe råberiet og konkurrencen om, hvem der kan udtrykke sig hårdest, til fordel for et ærligt og pragmatisk samarbejde om reelt at løse integrations-udfordringerne. 

Verden er ikke sort/hvid, men sendes i farver. De lette løsninger er tit for letkøbte. Der er brug for en politisk samtale, hvor vi taler op og ikke ned til hinanden. Fri af egenrådighed. I en stærk overbevisning om, at forhandlede beslutninger er bedre end dikterede. 

I bogen ”Vesten mod Vesten”, skriver Rune Lykkeberg:

“Der er så mange muligheder for at mobilisere borgerne rundt om det politiske centrum, som vi kun lige er begyndt at forstå potentialet i.
Det er [...] hævnens og vredens tid. Men det er også meget mere end dét. Når vi ser på alt det, vi kan, og alt det, vi gør, og dem, som bliver hørt, og det, der bliver set, er det åbenlyst, at det også kan blive overgangens og håbets tid.”

Jeg vil gerne være en aktiv stemme i overgangens og håbets tid, men det kræver, at jeg sætter mig selv fri. 

Det har ikke været nogen let beslutning, men den er modnedes over tid – og de seneste dage har gjort mig sikker i min sag. Jeg troede ellers det var en engangsforeteelse, at medlemsdemokratiet i Venstre blev kortsluttet af partiets forretningsudvalg. 

Jeg er i kraft af mit personlige stemmetal valgt i egen ret og nedlægger derfor ikke mit folketingsmandat. 

Godt nytår.

Lars Løkke Rasmussen

​Almennu fakfeløgini fylgja privata arbeiðsmarknaðinum

Gongd er av álvara komin á sáttmálasamráðingarnar á almenna arbeiðsmarknaðinum í 2020, har tað er eydnast at gera fleiri trý-ára sáttmálar við almennu fakfeløgini, ið liggja á sama støði, sum á privata arbeiðsmarknaðinum

Koronafarsóttin hevur órógvað 2020, og hon hevur eisini órógvað sáttmálasamráðingarnar. Men hóast truplar umstøður og eitt tríggjar vikur langt verkfall, er eydnast at gera semju um eina røð av sáttmálum. Semjurnar, sum eru gjørdar í 2020, eftir at korona støðan kom í, fylgja sama leisti, ið var avtalaður við Lærarafelagið.

Avtalan við Føroya Lærarafelag var ein trý-ára sáttmáli, har lønirnar hækka 2,56% 1. oktober 2019, 2,05% 1. januar 2021, og 1,25% tann 1. oktober 2021.

- Fakfeløgini hava víst stóran vilja at finna semjur og tað hevur stóran týdning í hesum truplu tíðum við koronu. Privati arbeiðsmarknaðurin er altíð skjótur at meta um og leggja lønarstøðið í truplum broytingartíðum, men tað er gott at kunna staðfesta, at fakfeløgini á almenna arbeiðsmarknaðinum taka undir við hesum, sigur Jørgen Niclasen, landsstýrismaður í Fíggjarmálum.

Eitt sindur er eftir á mál

Tríggir sáttmálar, sum gingu út í 2019, eru enn at finna semju um. Samráðst hevur verið eina tíð við Búskapar- og Løgfrøðingafelag Føroya, og har ganga samráðingarnar væl, meðan samráðingarnar enn ikki eru byrjaðar við donsku fakfeløgini, sum hava sáttmálar innan apoteksverkið, Farmakonomforeningen og PharmaDanmark. Hesar samráðingar eru ikki byrjaðar orsakað av koronustøðuni, tí samráðingarfólkini eru donsk, og hava trupult at avseta neyðugu tíðina til sóttarhald og samráðingar.

Av teimum sáttmálum, sum gingu út í 2020, er semja gjørd við Musikklærarafelag Føroya. Samráðst hevur verið eina tíð við Føroya Pedagogfelag og Yrkisfelagið Miðnám, men tær samráðingarnar eru ikki lidnar enn. Aðrar samráðingar eru enn á byrjunarstøði.

Landsstýrismaðurin í Fíggjarmálum vísir á, at ferð er komin á lønarsamráðingarnar, hóast truplu umstøðurnar. Serliga um samanborið verður við 2019.

- Vit hava funnið nógvar semjur í ár og út frá verandi gongd, kunnu vit hava vónir um at samráðingarnar eisini fara at ganga væl í 2021, sigur Jørgen Niclasen, landsstýrismaður í Fíggjarmálum.

Fíggjarmálararáðið